mRNA aşıları nedir?
Her ne kadar COVID – 19 ile mücadele kapsamında ülkemize ilk aşamada Çin aşısı olarak adlandırabileceğimiz “inaktif aşılar” gelecek olsa da 2021’in bahar ayları ile birlikte mRNA aşıları ile de tanışmış olacağız.
Büyük olasılıkla gerekli soğutma düzeneğine (şu anda -70 derece) sahip eczanelerde ya da özel merkezlerde “tahminen” ücreti karşılığında satışa sunulacak olan bu aşılar kullandıkları yeni teknoloji ile de tartışmaların odağına oturacak.
mRNA aşıları: Aşılara Yeni Yaklaşım
mRNA aşıları, bulaşıcı hastalıklara karşı koruma sağlayan yeni bir aşı türüdür. Birçok aşı ki buna Türkiye’ye gelecek olan Çin aşıları da dahil, zayıflatılmış ya da etkinliği ortadan kaldırılmış organizmaları kullanır.
Bu aşılar kullandıkları yeni teknoloji sayesinde hücrelerimiz içerisinde ürettikleri proteinler vasıtasıyla bağışıklık yanıt oluşturulmasını sağlarlar. Antikor üretimiyle sonuçlanan bu süreç vücudumuzda gerçek virüslere karşı bir koruma kalkanı oluşmasına yardımcı olur.
COVID – 19 ve mRNA aşıları
COVID – 19 kapsamında üretilen bu yeni nesil aşılar ise kas hücrelerimizin yüzeyinde COVID – 19 virüsüne benzer dikensi çıkıntılar oluşturarak bağışıklık sistemine bu virüsü tanıtır.
Bu tanıtım işlemi sonrasında üretilen ve kan dolaşımında hazır bekleyen antikorlar aşı olan kişiyi koronavirüs enfeksiyonu kapmaları halinde korur.
Antikor üretimi tamamlanıp bağışıklık yanıt oluşturulduktan sonra mRNA vasıtasıyla hücrelerimiz içindeki özel yapılarda üretilen proteinler yine hücrelerimiz içinde yer alan özel temizleyici sistemler tarafından parçalanarak ortadan kaldırılır.
Bu aşılar genetiğimizi değiştirecek mi?
mRNA aşısı vasıtasıyla bizlerin genetik kodunun içerisine bir kod yerleştirilmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Bu aşılar vücuda gerçek virüs değil, virüse benzer parçaların oluşmasını sağlayan genetik kod aktarımı sağlar.
Bu teknoloji daha önce grip, zika, kuduz ve CMV virüs enfeksiyonlarında çalışılmıştır. Bu hastalıklarda elde edilen bilgi birikimi COVID – 19 tedavisinde kullanılmak üzere yeniden derlenmiştir.
Kanser tedavisinde bir umut olabilir
mRNA aşıları henüz yeni teknolojiye sahip olmaları sebebiyle uzun dönem yan etkileri bugün itibariyle belirsizdir. İlerleyen yıllarda bu teknolojiden kanser hücrelerinin tespit edilip yok edilmesinde kullanılması planlanmaktadır.
Uzm. Dr. Özgür Niflioğlu
İç Hastalıkları ve Fitoterapi Uzmanı