Kategoriler
Güncel Sağlık Bilgileri

COVID-19 aşısı ilk kime yapılacak? Gebelere, çocuklara ne olacak?


COVID-19 Aşısı

Doğru bilginin yayılması için paylaşmanız ricasıyla

Koronavirüs her geçen gün daha fazla insanı ya hasta ediyor ya da öldürüyor. Tedaviye ilişkin ise her gün her kafadan farklı bir ses çıkıyor. Tüm bunlar olurken hastalığa henüz yakalanmamış olanlar aşının yolunu gözlüyor.

Peki, COVID-19 aşısı ilk kimlere yapılacak?

Gebelere ve emziren annelere aşı uygulanacak mı?

Çocuklara aşı yapılacak mı?

Sıra size ne zaman gelecek?

Konu biraz karışık ama tane tane ifade etmeye çalışacağım.

Öncelikle şunu unutmayalım, meselenin özünde yeterli miktarda aşı gelmesi var. 50 – 100 milyon doz aşı için sözleşme yapmış olmanız, bu aşının yarın ülkenizde olması anlamına gelmiyor! Çünkü dünyada 8 milyar insan var ve fabrikaların ilk aşamada üretim kapasitesi bir yere kadar!

İşte bu yüzden Dünya Sağlık Örgütü “2021 yılı sonuna dek 2 milyar doz aşının eşit bir şekilde üretilmesini ve dağıtılmasını sağlamak” amacıyla Covid-19 Aşıları Küresel Erişim Programını (COVAX) kurdu. 

COVAX’a şimdiye dek 172 ülke kaydoldu ancak Türkiye, bu ülkelerden biri değil. (2, Anadolu Ajansı’na göre Eylül 2020’de başvurusu var)

Kaynak: DSÖ ve BBC
Kaynak: DSÖ ve BBC

Aşı sayısı işte bu kadar az olunca aşıların uygulamasında da bir program izlenmesi zorunluluğu ortaya çıkıyor. Bu sebeple gelen aşıların ilk aşamada sağlık çalışanlarına ve sosyal hizmet görevlilerine uygulanması planlanıyor. 

İkinci aşamada ise COVID-19’dan en çok etkilenen 65 yaş üstü ve yüksek riskli hastalıklara (kanser, kalp, diyabet vb.) sahip kişiler hedefleniyor. Bu grupla beraber toplumun %20’sinin aşılanmış olması amaçlanıyor.

Bu iki grup aşılandıktan sonra üçüncü aşamada toplumun geri kalanının bağışıklanması hedefleniyor.

Aşı üretim kapasiteleri ve aşının ülke içinde dağıtımı dikkate alındığında, 2021 yılı sonundan önce yüksek risk grubu dışındaki sağlıklı bireylerin aşılanması pek mümkün görünmüyor.

Gebelere COVID-19 aşısı yapılacak mı?

Son dönemde yapılan bilimsel çalışmalarda gebelerin COVID-19’a bağlı ciddi risk altında olduklarına ve ek hastalıkları varsa bu riskin daha da arttığına dair veriler ortaya konmuş durumda. Lakin COVID-19 aşılarının gebelerdeki güvenliğine ilişkin yeterli kanıt ve bilimsel çalışma maalesef yok. (1,3,4,5,6)

Bu yüzden üçüncü aşama aşı çalışmaları sırasında hamile kalan kadınlarda oluşacak etkiler ve olası yarar – zarar dengesi gebelere aşı yapılıp yapılmaması hususunda yol gösterici olacak. (1,3,4,5,6)

Aşı temin edilse de yeterli bilimsel kanıt toplanmadan gebelerin aşılanması şu aşamada DSÖ tarafından önerilmemekte. (1,3,4,5,6)

Emziren annelere COVID-19 aşısı yapılacak mı?

DSÖ’ye göre emziren anneler ve bebekler COVID-19 açısından yüksek riskli grupta yer almamakta. Yine bu gruptakilerin aşılanmasının oluşturacağı sonuçlar açısından da herhangi bir bilimsel çıktı elimizde yok. Bu sebeple emziren anneler öncelikli aşılama grubunda değil.

Çocuklara COVID-19 aşısı yapılacak mı?

Çocuklarda COVID-19’a bağlı ölüm ve hastalık diğer yaş gruplarına kıyasla daha az görülmekte. Hem bu sebeple hem de çocuklar üzerinde bilimsel aşı çalışmalarının yapılmaması nedeniyle ilk aşamada çocuklara COVID-19 aşısı yapılması düşünülmemekte. (1,7,8)

Bu noktada esas önemli olan ise diğer çocukluk çağı aşılarının tamamlanması. Bunun için sağlık çalışanlarının COVID-19’a karşı aşılanmış hayati önem taşımakta. (1,7,8)

Özetle aşı ülkemize gelse de; özellikli gruplara aşının uygulanabilmesi için daha fazla bilimsel kanıta ihtiyaç duyulacak. Bu sebeple de ilk aşamada sağlık sisteminin omurgası durumundaki sağlık çalışanlarına ilk gelen aşılar yapılacak. 

Dünya tarihinde ilk defa milyarlarca insan eş zamanlı aşılanacak ve sonuçları takip edilecek. Bakalım neler olacak?

Uzm. Dr. Özgür Niflioğlu

İç Hastalıkları ve Fitoterapi Uzmanı

lnstagram.com/Uzm.Dr.Ozgurniflioglu

twitter.com/ozgurniflioglu

uzm. dr. özgür niflioğlu

Kaynaklar

1-WHO SAGE roadmap for prioritizing uses of COVID-19 vaccines in the context of limited 

2-BBC News Türkçe Haberi

3- Allotey J, Stallings E, Bonet M, et al. Clinical manifestations, risk factors, and maternal and perinatal outcomes of coronavirus disease 2019 in pregnancy: living systematic review and meta-analysis. BMJ. 1 September 2020; 370. doi:https://doi.org/10.1136/bmj.m3320.

4- Ellington S, Strid P, Tong VT, et al. Characteristics of women of reproductive age with laboratory-confirmed SARS-CoV-2 infection by pregnancy status—United States, January 22–June 7, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 26 June 2020; 69(25):769. doi:http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6925a1.

5- Delahoy MJ, Whitaker M, O’Halloran A, et al. Characteristics and maternal and birth outcomes of hospitalized pregnant women with laboratory-confirmed COVID-19 — COVID-NET, 13 States, March 1–August 22, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 25 September 2020; 69(38):1347–1354. doi:http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6938e1.

6 – PAHO/WHO. Epidemiological update: coronavirus disease (COVID-19). Washington (DC): Pan American Health Organization/World Health Organization; 18 September 2020.

7- Kim L, Whitaker M, O’Halloran A, et al. Hospitalization rates and characteristics of children aged <18 years hospitalized with laboratory-confirmed COVID-19 — COVID- NET, 14 States, March 1–July 25, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 14 August 2020; 69:1081–1088. doi:http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6932e3.

8- Dong Y, Mo X, Hu Y, et al. Epidemiology of COVID-19 among children in China. Pediatrics. 1 June 2020; 145(6). doi:https://doi.org/10.1542/peds.2020-0702.

“COVID-19 aşısı ilk kime yapılacak? Gebelere, çocuklara ne olacak?” için 3 yanıt

Benim 11 yaşında engelli oğlum var.Akciğerleri normal bir gripte dahi zatürreye çevirip hastanede yatırıyor.Akciğrleri de bağışıklığıda çok kötü durumda.Bugüne kadar evden çıkmadan çok dikkat ederek korumaya çalıştık.Şimdi bizaşı olacağız o olmayacak.Biz ona taşırsak nasıl olacak.Bukadar da dikkat edemeyeceğiz.Böyle çocukları neden düşünmüyorlar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir